
رابطه بین چروک صورت و نوع بالش
چروک های پوست صورت ما فقط در اثر پیری به وجود نمیآید؛ بلکه عوامل متعددی در آن دخیل است که
سرطان روده بزرگ (کولورکتال) از جمله بیماریهای سرطانی است که در سالهای اخیر با افزایش شیوع در میان جمعیتهای مختلف، بهویژه در کشورهای در حال توسعه و ایران، به یک نگرانی عمومی تبدیل شده است. پژوهشها نشان میدهد که تغذیه مناسب، همراه با تغییرات سبک زندگی، میتواند نقش مهمی در کاهش ریسک ابتلا به این سرطان داشته باشد. در این مقاله به بررسی جامع رابطه تغذیه و پیشگیری از سرطان روده پرداخته، آمارهای جهانی و ایرانی را مرور کرده، عوامل خطر و عوامل محافظتی را تشریح نموده و راهکارهای عملی برای جامعه ارائه میدهیم.
سرطان روده بزرگ معمولاً از تشکیل پولیپهای پیشسرطانی در دیواره روده آغاز میشود؛ در صورتی که این پولیپها در زمان مناسب شناسایی و برداشته شوند، میتوان از پیشرفت آن جلوگیری کرد. از جمله عوامل مهم در بروز سرطان روده، سبک زندگی نامناسب، رژیم غذایی پرچرب و کمفیبر، چاقی، کمتحرکی و مصرف مواد محرک مانند سیگار و الکل هستند.
از سوی دیگر، رژیمهای غذایی سرشار از میوه، سبزیجات، فیبر، آنتیاکسیدانها و چربیهای سالم میتوانند نقش محافظتی در برابر سرطان داشته باشند.
در این مقاله، ابتدا با ارائه آمارهای بهروز از سرطان روده در سطح جهانی و ایران، زمینه اهمیت موضوع را توضیح میدهیم. سپس به بررسی عوامل خطر و عوامل حفاظتی پرداخته و در نهایت راهکارهای عملی جهت بهبود رژیم غذایی و سبک زندگی بهمنظور کاهش ریسک ابتلا به سرطان روده را ارائه میدهیم.
طبق دادههای آژانس بینالمللی تحقیقات سرطان (IARC) و گزارشهای منتشر شده، در سال ۲۰۲۲ حدود ۲۰ میلیون مورد جدید ابتلا به سرطان در جهان ثبت شده است. سرطان ریه به عنوان شایعترین سرطان، مسئول ثبت ۲.۵ میلیون مورد جدید ابتلا بوده و پس از آن سرطانهای سینه، کولورکتال، پروستات و معده قرار دارند.
10 سرطان رایج در دنیا
همچنین، بر اساس گزارشهای منتشر شده، تعداد مرگهای ناشی از سرطان در سال ۲۰۲۲ به حدود ۹.۷ میلیون نفر میرسد[منبع]؛ به طوری که سرطان ریه با حدود ۱.۸ میلیون مرگ (۱۸.۷ درصد) بیشترین سهم را دارد. متاسفانه این مطالعات به وضوح نشان میدهند که بار سرطان در جهان در حال افزایش است و تا سال ۲۰۵۰ موارد ابتلا به سرطان ۷۷ درصد افزایش خواهد یافت.
در ایران نیز بر اساس گزارشهای اخیر، سالانه حدود ۲۰ تا ۲۵ هزار مورد جدید سرطان روده (CRC) ثبت میشود[منبع].
به علاوه، روند رو به افزایش این بیماری، بهویژه در میان جوانان و افرادی با سابقه خانوادگی مثبت، نگرانیهای ویژهای را به همراه دارد. همچنین، گزارشهای داخلی و پژوهشهای منتشر شده در دانشگاههای معتبر نشان میدهند که شیوع سرطان روده در ایران در دهههای اخیر با افزایش قابل توجهی همراه بوده و عوامل ژنتیکی و تغذیهای در این افزایش نقش دارند[منبع]
مطالعات محلی همچنین نشان میدهند که تغییر در الگوهای غذایی، بهویژه در میان نسل جوان، ممکن است یکی از دلایل افزایش موارد ابتلا باشد.
در نقشه زیر پراکندگی موارد ابتلا به CRC در استانهای ایران ارایه شده است. این گزارش بر اساس آمار جمع آوری شده در سال 2018 بدست آمده است. اعداد در این نقشه بیانگر تعداد ابتلا در هر 100.000 نفر در سال می باشد.
توزیع جغرافیایی میزان بروز سرطان کولورکتال بر اساس جنسیت در ایران (A: مردان B: زنان)، اعداد بیانگر تعداد مبتلایان در هر 100.000 نفر در سال است
وجود سابقه خانوادگی سرطان روده یا اختلالات ژنتیکی مانند سندرمهای کولورکتال ارثی (HNPCC) و سندرم پولیپ آدنوماتوز خانوادگی (FAP) ریسک ابتلا را افزایش میدهد [منبع].
مطالعات بومی نشان میدهد افراد مبتلا به سرطان روده در خانوادههای دارای سابقه مثبت، در سنین پایینتر و با الگوهای متفاوت محل تومور مواجه میشوند.
بیماریهای التهابی روده مانند کرون و کولیت اولسراتیو نیز به عنوان عوامل خطر شناخته شدهاند.
التهاب مزمن روده باعث تحریک و تغییر در سلولهای دیواره روده شده و احتمال ایجاد پولیپهای پیشسرطانی را افزایش میدهد.
فیبر موجود در میوهها، سبزیجات و غلات کامل به حرکت بهتر مواد زائد در روده کمک میکند و از تجمع ترکیبات سرطانزا در دیواره روده جلوگیری میکند. تحقیقات متعددی نشان دادهاند که رژیمهای پرفیبر با کاهش قابل توجه ریسک ابتلا به سرطان روده همراه هستند.(منبع)
علاوه بر این، فیبر به تنظیم سطح قند خون و کنترل وزن نیز کمک میکند که این موارد از عوامل محافظتی در برابر سرطان هستند.
میوهها و سبزیجات غنی از آنتیاکسیدانهایی مانند ویتامین C، ویتامین E، بتاکاروتن و پلیفنولها میتوانند از آسیب اکسیداتیو به سلولها جلوگیری کنند. آنتیاکسیدانها با کاهش التهاب و خنثی کردن رادیکالهای آزاد، از ایجاد تغییرات سلولی که منجر به سرطان میشود، پیشگیری میکنند.[منبع] همچنین، مواد ضد التهابی مانند اسیدهای چرب امگا ۳ که در ماهیهای چرب، گردو و تخم کتان یافت میشوند، میتوانند به کاهش التهاب و محافظت از سلولهای روده کمک کنند.
مطالعات نشان دادهاند که دریافت کافی کلسیم و ویتامین D میتواند خطر ابتلا به سرطان روده را کاهش دهد. کلسیم به عنوان یک عامل تثبیتکننده دیواره روده عمل کرده و ویتامین D با تنظیم رشد سلولی و ایجاد تعادل در سیستم ایمنی، نقش مهمی در پیشگیری از سرطان دارد.
انتخاب چربیهای سالم مانند روغن زیتون، آووکادو و آجیلها به جای چربیهای اشباع شده و ترانس میتواند به کاهش التهاب و بهبود سلامت روده کمک کند.
اسیدهای چرب امگا ۳ نیز که در ماهیهای چرب مانند سالمون یافت میشوند، میتوانند نقش ضدالتهابی ایفا کنند.
مصرف لبنیات کمچرب مانند شیر، ماست و پنیر با دریافت کافی کلسیم و ویتامین D به بهبود سلامت استخوانها و کاهش خطر ابتلا به سرطان روده کمک میکند.
آجیلهایی مانند گردو، بادام، پسته و دانههای کتان منابع غنی از فیبر، چربیهای سالم و آنتیاکسیدانها هستند که در کاهش التهاب و حمایت از سلامت سلولی موثرند.
مصرف بیش از حد گوشت قرمز و بهویژه گوشتهای فرآوریشده مانند بیکن، سوسیس و ژامبون با افزایش خطر ابتلا به سرطان روده مرتبط است.
تحقیقات نشان میدهد که حتی مصرف منظم مقادیر کم این نوع گوشتها (حدود 50 گرم در روز) میتواند خطر را تا ۲۰ درصد افزایش دهد.[منبع]
غذاهای سرخشده، تنقلات بستهبندی شده و محصولات پختنی با چربیهای ترانس و اشباع شده میتوانند باعث افزایش التهاب و تغییرات سلولی شوند که در نهایت منجر به بروز سرطان میشود. توصیه میشود مصرف این چربیها را به حداقل برسانید.
مصرف زیاد قندها و کربوهیدراتهای تصفیهشده باعث افزایش قند خون و چاقی میشود که از عوامل خطر سرطان روده به شمار میآیند. نوشابهها، آبمیوههای صنعتی و شیرینیهای فراوریشده را کاهش دهید.
فرآیندهای پخت دودی و سرخ کردن در دماهای بسیار بالا میتوانند مواد سرطانزا (هدرآمیزهای نیتروزامین) تولید کنند. استفاده از روشهای پخت سالمتر مانند بخارپز، آبپز یا کباب با حرارت کنترلشده توصیه میشود.
سرطان روده بزرگ یک بیماری پیچیده با عوامل مولتیفاکتوری است که تحت تأثیر ژنتیک، سبک زندگی و رژیم غذایی قرار دارد. در حالی که عوامل ژنتیکی قابل تغییر نیستند، انتخابهای تغذیهای و سبک زندگی میتوانند بهطور قابل توجهی ریسک ابتلا به سرطان روده را کاهش دهند.
در نهایت، میتوان نتیجه گرفت که پیشگیری از سرطان روده با استفاده از تغذیه مناسب و تغییرات سبک زندگی یک راهکار مؤثر و اقتصادی برای کاهش بار بیماری است. جامعه ایرانی با اتخاذ یک رژیم غذایی سنتی مدیترانهای، افزایش مصرف مواد غذایی سرشار از فیبر، آنتیاکسیدانها و چربیهای سالم و کاهش مصرف مواد غذایی فرآوریشده و قندهای تصفیهشده، میتواند به بهبود سلامت روده و کاهش خطر ابتلا به سرطان روده کمک کند.
همچنین، توجه به فعالیت بدنی منظم، کنترل وزن، ترک سیگار و محدود کردن مصرف الکل از دیگر عوامل کلیدی در پیشگیری از سرطان محسوب میشوند. اجرای منظم غربالگریها و دسترسی آسان به خدمات پزشکی تخصصی، همراه با آموزشهای مستمر بهداشتی، از دیگر گامهای مهم در مبارزه با این بیماری است.
با توجه به افزایش آمار سرطانها در ایران و جهان و پیشبینیهای آتی مبنی بر رشد ۷۷ درصدی موارد سرطان تا سال ۲۰۵۰، ضرورت توجه به پیشگیری و کنترل این بیماری بیش از پیش احساس میشود. همکاری میان نهادهای دولتی، مراکز پژوهشی و جامعه بهداشت عمومی میتواند منجر به کاهش بار سرطان و بهبود کیفیت زندگی افراد شود.
برای دستیابی به یک رژیم غذایی سالم و سبک زندگی پیشگیرانه، پیشنهاد میشود:
با توجه به تمامی مطالب فوق، میتوان گفت که تغییر در سبک زندگی و انتخابهای تغذیهای صحیح، نقشی کلیدی در کاهش ریسک بروز سرطان روده دارد.
افزایش مصرف میوهها، سبزیجات و غلات کامل، کاهش مصرف گوشت قرمز و فرآوریشده، انتخاب چربیهای سالم، رعایت فعالیت بدنی منظم و انجام غربالگریهای دورهای، از جمله راهکارهایی هستند که میتوانند به طور مؤثری از بروز سرطان روده جلوگیری کنند.
با آگاهیبخشی به جامعه و ترویج رفتارهای سالم، هم افراد و هم جامعه از بروز بیماریهای جدی و هزینههای ناشی از آن میتوانند پیشگیری کنند.
حمایتهای دولتی و ایجاد زیرساختهای لازم جهت ارائه خدمات غربالگری و درمان نیز در کنار تغییرات فردی، به کاهش بار سرطان کمک خواهد کرد.
در نهایت، باید تأکید کرد که پیشگیری از سرطان روده تنها از طریق تغذیه مناسب امکانپذیر نیست؛ بلکه یک رویکرد جامع شامل تغذیه، فعالیت بدنی، کنترل عوامل محیطی و ژنتیکی، و مراقبتهای پزشکی منظم است.
جامعهای که بر این اصول تأکید کند، قادر خواهد بود تا از بروز بسیاری از سرطانها جلوگیری کرده و سلامت کلی افراد را ارتقا دهد.
این مقاله جامع با هدف ارائه راهکارهای علمی و عملی جهت پیشگیری از سرطان روده از طریق تغذیه مناسب تدوین شده است. امید است با اجرای توصیهها و تغییرات پیشنهادی، بتوان ریسک ابتلا به این بیماری را به طور قابل توجهی کاهش داد و جامعهای سالمتر و آگاهتر ایجاد نمود.
برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاورههای تخصصی در زمینه تغذیه و پیشگیری از سرطان روده، توصیه میشود به مراکز درمانی معتبر و متخصصان گوارش و تغذیه مراجعه کرده و از منابع علمی بهروز بهرهمند شوید.
لطفاً نظرات خود را با ما درمیان بگذارید. مشتاقانه نظرات شمارا می شنویم تا بدانیم چگونه میتوانیم بهتر و مفیدتر باشیم.
حقوق این مقاله متعلق به بارثاواطب بوده و هرگونه استفاده از آن فقط با ذکر منبع (www.barsavateb.com) مجاز می باشد.
تحریریه بارثاوا
تیم تحریریه بارثاوا با تکیه بر تجربهی بیش از ۲۵ سال کالای طب بارثاوا در حوزه تجهیزات پزشکی، محتوایی علمی و بر پایه منابع معتبر جهانی تهیه میکند تا اطلاعات دقیق و کاربردی در اختیار شما قرار دهد.
جدیدترین مطالب خواندنی در زمینه سلامت و تجهیزات پزشکی
چروک های پوست صورت ما فقط در اثر پیری به وجود نمیآید؛ بلکه عوامل متعددی در آن دخیل است که
این مقاله راهنمای جامعی درباره دو کرم تخصصی از برند معتبر Coloplast یعنی اترکتِین کامفیل (Atrac-Tain) و کامفیل بریر (Comfeel Barrier) است.
شستشوی زخم جریان مداوم مایع بر روی سطح زخم باز است تا موجب آب رسانی به زخم، دور کردن پرزها،
حساب کاربری ندارید؟
ایجاد یک حساب کاربری